Almanya’da çok sağ, Nazilerden bu yana birinci defa eyalet seçimlerinde birinci parti olmanın eşiğinde.
Ülkenin bir kısmı için, Almanya İçin Alternatif partisinin(AfD) yükselişi tam manasıyla bir kabus.
Buna rağmen ülkenin doğusunda yaşayan büyük bir seçmen kümesi AfD’yi değişim için bir baht olarak görüyor.
Son bir yıldır ülke siyasetinde yükselen sıcaklık Pazar günü Thüringen ve Saksonya seçimlerinde kaynama noktasına ulaşabilir.
Bu hafta Thüringen eyaletine giden Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Jena kentinde kürsüdeyken bir kümenin “Yalancı!” sloganı ile karşılandı.
Aynı ortamda “Volksverräter” sloganı da duyuldu. Bu söz “vatan haini” manasına geliyor ve birçok kişi bu tabirde Nazi çağrışımları duyuyor.
Başbakan Scholz’un Sosyal Demokrat Partisi ile koalisyon ortakları Yeşiller ve Liberaller, Thüringen’de o kadar berbat durumda ki eyalet parlamentosunda tek bir sandalye bile alamayabilirler. AfD ise buradaki anketlerde dorukta.
Komşu Saksonya eyaletinde ise AfD, muhafazakar Hristiyan Demokratlar (CDU) ile başa baş görünüyor.
Geçen hafta Solingen’deki bir sokak şenliğinde toplu bıçaklama olayı yaşanmış, üç kişi öldürülmüştü. Bu saldırıyı gerçekleştiren kişinin 26 yaşındaki bir Suriyeli mülteci olduğunun ortaya çıkması sonrası, ülkede göçmenler konusu yine alevlendi.
Göç krizini ele alışları nedeniyle mevcut ve evvelki Alman hükümetleri, bir kısım seçmen gözünde sorumlu görülüyor.
Solingen’den sonra tez, hatta panikle bir olduğu söylenebilir, sertleştirilmiş bir dizi tedbir açıklandı. Bu tedbirler suça karışan göçmenler hakkında hızlandırılmış süreç öngörüyor.
Ancak bu tedbirlerin, pek çok AfD destekçisinin yaşadığı, kitlesel göçten duyulan öfkeden daha kapsamlı olan genel hoşnutsuzluğu gidermesi pek muhtemel değil.
Bu genel hoşnutsuzluk nedenleri içinde, çok olduğu düşünülen etraf siyasetleri, devletin müdahaleciliği ve Ukrayna savaşına verilen takviye de gösteriliyor.
Tüm bunlar, iki Almanya’nın birleşmesi sonrası süreçte gelişen ümitsizlik ve hayal kırıklığıyla da birleşiyor.
Doğu Almanya imali Simson S50 mopediyle Meiningen kasabasına giren 16 yaşındaki Constantin, “Doğunun nerede başladığı, batının nerede bittiği daima karşınıza çıkıyor” diyor:
“Doğu ve batı, artık birbirine bağlı olduğu yanlışsız. Tek bir Almanya var. Fakat biz farkın büyük olduğunu görüyoruz.”
Araba tamircisi çırağı olan Constantin’in görüşü, bir vakitler komünist Doğu Almanya’yı oluşturan kasabaların, kentlerin ve köylerin sokaklarında yankılanıyor.
Almanya’nın bu kısmındaki “küçümsenme” hissi, ülkenin batısındaki güçlü endüstriyel tabana, yüksek fiyatlara ve emekli maaşı eşitsizliklerine duyulan kızgınlıkla birleşti.
Anketlere katılan birçok genç üzere AfD’ye takviyesini kesin bir formda lisana getiren Constantin, “Unutuluyoruz” diyor
Constantin de konuştuğum diğerAfD destekçileri üzere, partinin daima gündeme geldiği aşırılıkçılık tezlerini reddediyor.
Bu yılın başlarındaki BBC araştırması, AfD ile Alman makamları tarafından anti-demokratik yahut ırkçı olarak sınıflandırılan birtakım çok sağcı kümeler ortasında açık bir geçişkenlik olduğunu tespit etti.
Partinin Thüringen yapılanması resmi kurumlarca “sağcı aşırılıkçı” olarak sınıflandırılırken, eyaletin ve partinin en güçlü isimlerinden Björn Höcke bir Nazi sloganı kullandığı için para cezasına çarptırıldı.
Höcke bunu bilerek yaptığı suçlamasını reddetti.
Parti seçmeni, hem ülkenin iç istihbaratının hem de ana akım medyanın, AfD’yi karalamak için faal olarak çalıştığına inandıklarını söylüyor.
Bazıları bu savunmanın dürüst olmadığını düşünebilir. Lakin ülkenin doğusunda, kökenleri Doğu Almanya’da nefret duyulan bilinmeyen polis Stasi’ye kadar uzanan, devlete karşı yerleşik bir kuşku var.
Türingen’de 31 yaşındaki avukat ve AfD adayı Vivien Rottstedt, “Buradaki beşerler, hükümetin hayatlarına çok fazla müdahale etmeye başladığında neler olduğunu biliyorlar” diyor.
Covid salgını sırasındaki kısıtlamalar ve “politik doğruculuğa” uyma mecburiliği algısı buradaki halkın güvensizliğini artırmış üzere görünüyor.
30 dereceden fazla sıcaklıkta bir seçim çadırı altında konuştuğum Rottstedt, “Doğu Almanya’daki beşerler, artık kendi fikrinizi tabir etmenize müsaade verilmediğinde neler olduğunu çok düzgün biliyor” diyor.
Sahra Wagenknecht isimli siyasetçinin ismiyle kurulan bir ittifak da bu seçim bölgesinde öne çıkmış durumda.
Anketlerde üçüncü görünen Sahra Wagenknecht liderliğindeki oluşum, kültürel olarak muhafazakar siyasetlerle, sol iktisat siyasetlerini harmanlamada başarılı oldu.
Ancak buradaki eyalet seçimlerinde AfD önde görünüyor.
AfD’nin bu seçimlerden birinci parti çıkması sonucu, Almanya’da şok dalgaları yaratabilir. Ve ancak bu muhtemel birincilik AfD’nin eyaletlerde iktidara geleceği manasına gelmiyor
Çünkü öbür partilerin, çok sağa karşı bir “güvenlik duvarı” oluşturması olası.
Yine de, tüm bu siyasi atmosfer tökezleme halindeki Almanya Başbakanı Scholz ve daima iç çekişme halindeki koalisyonu için sorun manasına geliyor.fD.
